In de zoektocht naar betaalbare alternatieven voor het ‘CO2-vrij’ maken van woningen en wijken gaan steeds meer gemeenten en corporaties aquathermie zien als een zeer reële optie. Zowel warmte uit oppervlaktewater (TEO) als warmte uit het riool (TEA) worden daarbij als zeer kansrijk gezien.

Maar tussen het signaleren van aquathermie als belangrijk alternatief en het in de praktijk brengen ervan staan nogal wat stappen die gezet moeten worden. De belangrijkste daarvan: het opstellen van een sluitende business case.

Gelukkig worden juist nu steeds meer pilots uitgevoerd, wat ons de kans geeft te leren van ervaringen van collega-gemeenten en collega-corporaties.

Tijdens het unieke webinar TEO & TEA in de praktijk: concrete businesscases van aquathermie projecten! op 27 januari presenteren drie gedreven innovators drie concrete, sluitende business cases, een van een hoge temperatuur TEO project en een met een vergelijking tussen een lage temperatuur TEA pilot met een TEA pilot met hoge temperatuur.

Het mooie van de lage temperatuur TEA case is dat dit een elegante én robuuste oplossing met een prima TCO biedt voor kleinschalige nieuw bouwprojecten. De hoge temperatuur TEA en TEO bieden een oplossing voor bestaande woningen zonder dat daar eerst voor zeer veel geld zwaar geïsoleerd moet worden.

Het programma:

• Warm Heeg, een combinatie van TEO en WKO voor ruim 800 woningen en 2200 inwoners, midden temperatuur warmtenet (70°), in Heeg (Friesland) door Lucas van den Boogaard (InEnergie).
• Hengelo, warmte uit het riool (TEA, lage temperatuur) voor complex nieuwbouw-corporatiewoningen, vergeleken met TEA hoge temperatuur voor wijkverwarming in Oldenzaal door Paula van Enk (Welbions) en Barry Meddeler (Syntraal) 

Hierbij komen onder meer de volgende vragen aan de orde:

• Situatieschets: hoe is de situatie?
• Warmtevraag: hoe hoog is de warmtevraag en hoe is zij opgebouwd?
• Alternatieven: welke mogelijke technische varianten zijn er?
• Consequenties: wat zijn de (technische en financiële) voor- en nadelen per variant?
• Risico’s: wat zijn de risico’s voor omgeving, financieel, qua exploitatie?
• Investeringen: wat zijn de investeringen?
• Total cost of ownership (TCO) van de uiteindelijke keuze

Over Thermische Energie uit Oppervlaktewater (TEO):

Het oppervlaktewater dat grotendeels in beheer is van waterschappen en Rijkswaterstaat, is een kansrijke, maar nog grotendeels onbenutte bron van hernieuwbare energie. Uit een in 2016 uitgevoerde landelijke verkenning Warmte en Koude uit het Watersysteem blijkt, dat thermische energie uit oppervlaktewater een potentieel zeer belangrijke duurzame energiebron is.

TEO is met name een prominent alternatief voor aardgasvrije wijken. Wanneer (open) warmtenetten uitgebreid en ontwikkeld worden, is grootschalige benutting van deze bron mogelijk. Bijkomend voordeel van TEO is dat het een zeer beperkte ruimtelijke impact heeft. Ook zou TEO een positieve invloed kunnen uitoefenen op hittestress en de waterkwaliteit in bebouwd gebied, omdat het leidt tot stroming, beluchting en afkoeling van het oppervlaktewater. 

Over Riothermie (TEA):

Nederland heeft 100 duizend km riool. Een flink eind, waar dagelijks een enorme hoeveelheid water doorheen stroomt. Water dat relatief warm is. Deze warmte kan eenvoudig worden onttrokken. Dat gebeurt door middel van riothermie,  ook wel thermische energie uit afvalwater of TEA genoemd. Riothermie biedt inmiddels enkele grote voordelen binnen de energietransitie.

Riothermie is een bewezen techniek, die goed functioneert en waarmee we in staat zijn om gebouwen volledig gasloos te verwarmen. In Nederland worden al een tiental projecten op deze manier verwarmd. In het buitenland doet men dit al veel meer en ook veel langer. Verder is er nog een ander belangrijk voordeel. Met dezelfde techniek kunnen we namelijk ook koelen. Heel simpel gezegd draaien we het systeem in de zomer om. We voeren dan de warmte uit het gebouw af naar de warmtewisselaar. Deze geeft de warmte af aan het riool wat daardoor iets warmer wordt.

Tot voor kort was slechts een temperatuur tot 45 graden Celsius haalbaar. Inmiddels liggen temperaturen tot 70 graden binnen de mogelijkheden. Uiteraard biedt dit grote voordelen vooral voor bestaande woningen: nog slechts een relatief beperkte mate van isolatie is noodzakelijk, wat uiteraard grote financiële voordelen biedt!